Müxtəlif ədəbiyyatlar, təcrübələr araşdırıldığında, heyvanların zəlzələ kimi təbii hadisələri hiss edə bildikləri məlumatlarının eramızdan əvvələ aid olduğu görülür.


Facemark.az xarici mənbəyə istinadən "Heyvanlar zəlzələləri əvvəlcədən hiss edə bilərmi?" mövzusunda araşdırma yazını təqdim edir!


Eramızdan əvvəl 373-cü ildə yazılan yazılarda yaşanacaq dağıdıcı zəlzələdən günlər əvvəl şəhəri tərk edən siçan, qartal, ilan və böcəklərin təsviri bu mövzuya tarixdə ilk istinaddır.


Bu baxımdan, Maks Plank Heyvan Davranışı İnstitutunda uzun illərdir heyvan davranışları üzərində çalışan Prof. Martin Wikelski heyvanların zəlzələ üçün intuisiyasına dair bəzi tapıntıları paylaşdı.


Təcrübələrdə heyvanların 4 və ya daha çox bal gücündə zəlzələləri saatlar əvvəl hiss edə bildiyi müşahidə edilib.


Zəlzələni hiss edən heyvanlar üzərində aparılan araşdırmada, zəlzələni hiss edən heyvanlarda qrup halında meydana gələn çılğın davranışların müşahidə edildiyi bildirilib.


Əgər heyvanların zəlzələ intuisiyasından zəlzələ xəbərdarlığı kimi istifadə olunarsa, bu, insanların çox vaxtına qənaət edə bilər.


Lakin heyvanların intuisiyalarından stimullaşdırıcı kimi istifadə etmək üçün zəlzələdən əvvəl və sonra sözügedən heyvanların ətraflı və real təhlilini aparmaq lazımdır.


prof. Martin Wikelski Kahramanmaraş mərkəzli zəlzələdən əvvəl ortaya çıxan qəribə heyvan davranışlarını araşdırıb. Wikelskinin sözlərinə görə, qış aylarında ağacların üzərində cəmləşdikləri üçün axşam saatlarında ağacların ətrafında uçan quşlar normal davranış sayılır . Ona görə də bu hərəkəti zəlzələlərin xəbərçisi kimi qələmə vermək mümkün deyil.


Qeyd edək ki, bəzi işlərdə heyvanların bəzi hallarda zəlzələləri hiss edərək fərqli davrandıqları müəyyən edilsə də, bu davranışların nədən qaynaqlandığı və zəlzələni necə hiss etdikləri dəqiq müəyyən edilməmişdir . Buna görə də, bu sahədə tədqiqatçılar aydın bir nəticəyə gəlmək üçün daha əhatəli araşdırmalara ehtiyac olduğu fikrini müdafiə ediblər.